Tại vùng ĐBSCL, nông dân nhỏ lẻ vẫn chiếm phần lớn. Điều này gây ra khó khăn trong việc tiếp cận công nghệ bảo quản hiện đại do chi phí cao và thiếu đồng bộ. Trong bối cảnh đó, hợp tác xã (HTX) đóng vai trò then chốt trong việc đưa công nghệ đến gần hơn với nông dân, đồng thời tạo ra chuỗi giá trị khép kín trong bảo quản và tiêu thụ nông sản.

HTX có thể đầu tư hệ thống kho lạnh tập trung, dây chuyền sấy, đóng gói MAP hoặc hệ thống bảo quản sinh học với chi phí chia sẻ giữa các thành viên. Nhờ vậy, nông dân có thể bảo quản sản phẩm sau thu hoạch mà không phải bán tháo khi được mùa, mất giá. Ngoài ra, HTX cũng là đầu mối tiếp nhận chuyển giao công nghệ từ viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp.

Một số HTX tiêu biểu như HTX Nông sản sạch ở Tiền Giang đã đầu tư kho lạnh và máy sấy lạnh để chế biến xoài, mít, nhãn phục vụ thị trường trong và ngoài nước. HTX Rau an toàn ở Cần Thơ ứng dụng hệ thống cảm biến nhiệt – độ ẩm, kết hợp vi sinh bảo quản để kéo dài thời gian tươi cho rau ăn lá.

Ngoài bảo quản, HTX còn đóng vai trò trong đào tạo kỹ năng sử dụng công nghệ, xây dựng tiêu chuẩn vệ sinh và truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Điều này giúp tăng tính minh bạch, đáp ứng yêu cầu thị trường hiện đại.

Để phát huy vai trò HTX, cần chính sách hỗ trợ tín dụng, thiết bị và đào tạo nhân lực. Khi HTX được “trao quyền” đúng mức, công nghệ bảo quản sẽ không còn là điều xa vời mà trở thành động lực phát triển cho hàng triệu nông dân vùng ĐBSCL.