Tối 18/6, người dân thôn Phước Lộc, xã Tam Thái, huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam khi đi qua khu vực cầu Nhất Trí thuộc kênh chính Phú Ninh, bất ngờ phát hiện hàng loạt chai nhựa chứa nước mắm, nước chấm bị đổ bỏ la liệt trong bụi rậm sát đường bê tông. Các sản phẩm này đều còn nguyên tem, nhãn mác và hạn sử dụng.

Theo đó, số lượng bị vứt bỏ ước tính khoảng 1.000 chai, gồm loại 1 lít và 5 lít. Trên vỏ chai có in tên thương mại như “Chắt cá cơm”, “Cá cơm vàng” cùng các mô tả như “thơm ngon tinh khiết”, “sản phẩm được quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn Việt Nam”, thành phần ghi gồm “cá cơm”, “muối ăn”...

Ngay sau khi tiếp nhận thông tin, Công an xã Tam Thái đã có mặt tại hiện trường để ghi nhận, lập biên bản và tiến hành thu gom toàn bộ số chai nói trên. Đại diện công an xã nhận định khu vực phát hiện vụ việc nằm ở nơi vắng vẻ, ít người qua lại nên có thể kẻ xấu đã lợi dụng đêm tối để phi tang. Người dân cho biết ban ngày không thấy dấu hiệu bất thường, khả năng cao số sản phẩm này chỉ mới bị vứt bỏ trong đêm 18/6.

Dù chưa rõ động cơ phía sau hành vi vứt bỏ hàng loạt thực phẩm còn hạn sử dụng, song đây là hành vi cần bị lên án mạnh mẽ. Nước mắm và các sản phẩm thực phẩm dạng lỏng chứa nhiều chất hữu cơ, đạm sinh học và muối, khi phân hủy ngoài môi trường sẽ gây ô nhiễm nghiêm trọng. Các thành phần này có thể thẩm thấu vào đất, gây nhiễm mặn, làm thoái hóa đất nông nghiệp và ảnh hưởng đến nguồn nước ngầm.

Ngoài ra, mùi tanh của nước mắm phân hủy sẽ thu hút côn trùng như ruồi nhặng, chuột, tạo điều kiện phát sinh mầm bệnh, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng. Việc vứt bỏ hàng loạt chai nhựa ra môi trường cũng làm gia tăng lượng rác thải nhựa – một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ô nhiễm và tắc nghẽn dòng chảy, hủy hoại hệ sinh thái.

PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh, chuyên gia công nghệ thực phẩm (Đại học Bách khoa Hà Nội) cảnh báo, việc đổ bỏ các sản phẩm như nước mắm ra môi trường là vô cùng nguy hiểm. Ông cho biết chất đạm phân hủy sẽ tạo ra khí độc và bốc mùi hôi thối, làm biến đổi hệ vi sinh trong đất và ô nhiễm nguồn nước. Nếu không được kiểm soát, hành vi này sẽ để lại hậu quả môi trường kéo dài.

Đồng quan điểm, TS Nguyễn Hoàng Dũng, chuyên gia môi trường nhấn mạnh hành động tưởng như nhỏ này thực chất là sự phá hoại tài nguyên. Trong điều kiện thời tiết nóng ẩm ở Việt Nam, nhựa phân hủy cực chậm và sẽ tồn tại hàng trăm năm nếu không được thu gom đúng cách. Hậu quả môi trường có thể kéo dài qua nhiều thế hệ.

Theo quy định tại Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, hành vi thải bỏ chất thải rắn thông thường, chất thải thực phẩm ra môi trường không đúng quy định có thể bị xử phạt hành chính theo Nghị định 45/2022/NĐ-CP với mức phạt từ 1 đến 20 triệu đồng, tùy theo số lượng và mức độ ảnh hưởng. Đối với tổ chức, doanh nghiệp, việc vứt bỏ, tiêu hủy thực phẩm không đúng quy trình còn có thể bị xử phạt bổ sung, đình chỉ hoạt động hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng.

Ngoài ra, theo Luật An toàn thực phẩm 2010, thực phẩm bị hỏng, hết hạn hoặc không bảo đảm an toàn bắt buộc phải được tiêu hủy theo đúng quy trình có sự giám sát của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Việc tự ý đổ bỏ ra môi trường không chỉ là hành vi coi thường pháp luật mà còn gây rủi ro trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng. Trường hợp hàng hóa bị vứt bỏ là hàng giả, hàng nhái hoặc hàng không rõ nguồn gốc, hành vi này còn có thể bị xử lý theo quy định tại Bộ luật Hình sự về tội sản xuất, buôn bán hàng giả và tội hủy hoại tài sản.

Vụ việc tại Quảng Nam là hồi chuông cảnh báo về ý thức bảo vệ môi trường cũng như lỗ hổng trong kiểm soát chất lượng hàng hóa, tiêu hủy sản phẩm. Người dân cần nâng cao cảnh giác, tuyệt đối không sử dụng các sản phẩm bị vứt bỏ không rõ nguồn gốc. Nếu phát hiện hành vi tương tự cần thông báo ngay cho cơ quan chức năng để kịp thời xử lý, tránh nguy cơ tiềm ẩn đe dọa môi trường và sức khỏe cộng đồng.